Θα αναβιώσει άραγε όπως παλιά ο Κλήδονας, το κάψιμο δηλαδή των «Μάιδων»;
Πρόκειται για πανάρχαιο ελληνικό έθιμο, κατά το οποίο μαζεύονται ανά γειτονιά και καίνε το πρωτομαγιάτικο στεφάνι τους.
Το τελετουργικό απαιτεί να πηδήξουν πάνω από την «ιερή φλόγα» τρεις φορές για το καλό και να αισθανθούν την πανάρχαια καθαρτήρια δύναμή της.
Το έθιμο που χάνεται στα βάθη των αιώνων συμπίπτει με την έλευση του θερινού ηλιοστάσιου, ουσιαστικά με την υποδοχή και την κορύφωση του καλοκαιριού, αφού πρόκειται για την μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου, γεγονός που οι Έλληνες πάντοτε γιόρταζαν πανηγυρικά.
Αναρτήσεις
8 σχόλια:
Να πάτε να δείτε το πανό στο λουκακι που λέει για το έθιμο.
Οι (εργολάβοι) του ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ μας μπέρδεψαν τον κλήδονα με το κλείδωνα και τον ξεκλείδωνα..
ουαχαΧΑ!ΧΑ!ΧΑ!
ΑΝΤΕ τραβάτε πριν το ΚΑΤΕΒΑΣΟΥΝ και μετά το δείτε στην μάσκα την παρασκευή και μετά σας έρθει ΠΑΛΙ το ΑΙΜΑ στο κεφάλι.
το αποτυπωτα πάλι έκανε το θαύμα του .,,,
και μετά σου λένε να μην ασχολείσαι,,,,,,,
η μαύρη γάτα του fraxioy
Πρόκειται για ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και του οποίου η πρώτη γραπτή περιγραφή ανέρχεται στους βυζαντινούς χρόνους.
Ο «Κλήδονας» είναι μια λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, σύμφωνα με τον οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.
Η ίδια η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου, «κλήδων» ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, και κατ' επέκταση το άκουσμα σιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής, στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία.
Την παραμονή του Αη-Γιαννιού, οι ανύπανδρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού, όπου αναθέτουν σε κάποιο μέλος της συντροφιάς, συνήθως σε μια «Μαρία» (στη Θράκη ο ρόλος αυτός δίνεται στην ονομαζόμενη «Καλλινίτσα»), της οποίας και οι δύο γονείς είναι εν ζωή, να φέρει από το πηγάδι ή την πηγή το «αμίλητο νερό».
Η ονομασία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η εν λόγω κοπέλα και η συνοδεία της πρέπει να ολοκληρώσουν την αποστολή αυτή, τηρώντας απόλυτη σιωπή.
Επιστρέφοντας στο σπίτι όπου τελείται ο κλήδονας, το νερό αδειάζετε σε πήλινο -ως επί το πλείστον- δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα αντικείμενο, το λεγόμενο ριζικάρι. Συνήθως, πρόκειται για κάποιο προσωπικό αντικείμενο, συχνά μάλιστα πολύτιμο.
Στη συνέχεια, το δοχείο σκεπάζεται με κόκκινο ύφασμα «κλειδώνεται» και τοποθετείται σε ανοιχτό χώρο.
«Κλειδώνουμε τον κλήδονα με τ' Αγιαννιού τη χάρη,
κι όποια 'χει καλό ριζικό να δώσει να τον πάρει».
Εκεί παραμένει όλη τη νύχτα υπό το φως των άστρων, για να «ξαστριστεί».
Οι κοπέλες επιστρέφουν ύστερα στα σπίτια τους. Λέγεται ότι τη νύχτα αυτή θα δουν στα όνειρα τους το μελλοντικό τους σύζυγο.
Την παραμονή της γιορτής των γενεθλίων του Αγίου Ιωάννη, εκτός από την τέλεση του κλήδονα, οι κάτοικοι του χωριού ανάβουν φωτιές, τις λεγόμενες «μπουμπούνες». Μια μεγάλη φωτιά στήνεται στην πλατεία του χωριού ή σ' ένα μέρος ανοιχτό, ώστε να φαίνεται από παντού.
Άλλες μικρότερες φωτιές ανάβουν σε όλους τους μαχαλάδες προσπαθώντας ο κάθε ένας να ανάψει την μεγαλύτερη φωτιά, πάνω από τις οποίες πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Έλεγαν ότι αν πηδούσαν 3 φορές θα έφευγαν οι ψύλλοι και οι κοριοί.
Ανήμερα του Αϊ-Γιαννιού, αλλά πριν βγει ο ήλιος - ώστε να μην εξουδετερωθεί η μαγική επιρροή των άστρων-, η υδροφόρος νεαρή της προηγουμένης φέρνει μέσα στο σπίτι το αγγείο. Το μεσημέρι, ή το απόγευμα, συναθροίζονται πάλι οι ανύπανδρες κοπέλες.
Αυτήν τη φορά όμως στην ομήγυρη μπορούν να συμμετέχουν και παντρεμένες γυναίκες, συγγενείς και γείτονες και των δύο φύλων, καλεσμένοι για να παίξουν το ρόλο μαρτύρων της μαντικής διαδικασίας. Καθισμένη στο κέντρο της συντροφιάς, η «Μαρία» ανοίγει τον κλήδονα.
«Ανοίγουμε τον κλήδονα με τ' Αγιαννιού την χάρη,
και όποια έχει καλό ριζικό σήμερα ναν το πάρει».
Και ανασύρει ένα-ένα από το αγγείο τα αντικείμενα, που αντιστοιχούν στο «ριζικό» κάθε κοπέλας, απαγγέλλοντας ταυτόχρονα δίστιχα, είτε όπως τα θυμάται, είτε από συλλογή τραγουδιών ή ακόμη από ημεροδείκτες.
Το δίστιχο που αντιστοιχεί στο αντικείμενο της κάθε κοπέλας θεωρείται ότι προμηνύει το μέλλον της και σχολιάζεται από τους υπόλοιπους, που προτείνουν τη δική τους ερμηνεία σε σχέση με την ενδιαφερόμενη.
Προς το σούρουπο, όταν τελειώσει η μαντική διαδικασία, η κάθε κοπέλα γεμίζει το στόμα της με μια γουλιά αμίλητο νερό και στέκεται μπροστά σε ανοιχτό παράθυρο, έως ότου ακούσει το πρώτο ανδρικό όνομα. Λυτό πιστεύεται ότι θα είναι και το όνομα του άνδρα που θα παντρευτεί.
Μετά το τέλος όλης αυτής της διαδικασίας στήνεται μεγάλο γλέντι στο οποίο συμμετέχει όλο το χωριό
Μικρά Ασία και Κλήδονας
- Μία παραλλαγή ιδιαίτερα διαδεδομένη στη Μικρά Ασία, είναι ότι , στο αγγείο με το αμίλητο νερό ρίχνουν χυτό μολύβι, που έχει ζεσταθεί μέχρι την τήξη του και το οποίο, ερχόμενο σε απότομη επαφή με το κρύο νερό, στερεοποιείται λαμβάνοντας αλλόκοτες μορφές. Η μολυβδομαντεία γίνεται τότε χάρη στην ερμηνεία που θα δοθεί από ειδικές γυναίκες, τις "μολυβούδες", στο σχήμα κάθε "ριζικού" που ανασύρεται για καθεμία από τις άγαμες κοπέλες, π.χ., καράβι, που ισοδυναμεί με ταξίδι ή γαμπρό ναυτικό, μουσικό όργανο, το οποίο προδηλώνει χαρές κ.λπ.
Κλήδονας και Ομηρος
- Λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, το έθιμο του κλήδονα, σύμφωνα με το οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου, έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Η αναφορά στην Πυθία είναι έκδηλη, ενώ η ίδια η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου: κληδών ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, και κατ' επέκταση το άκουσμα οιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής, στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία.
Κλήδονας και Βυζάντιο
- Η πρώτη γραπτή περιγραφή του εθίμου ανέρχεται στους βυζαντινούς χρόνους. Την παραμονή του Αγίου Ιωάννη, οι άνθρωποι συναθροίζονταν σε κάποιο σπίτι ή στη γειτονιά, όπου γινόταν τραπέζι σαν να επρόκειτο για γαμήλιο δείπνο. Εκεί παρευρισκόταν κάποιο νεαρό κορίτσι ντυμένο νύφη. Στο τέλος της βραδιάς, ο κάθε παριστάμενος έριχνε ένα αντικείμενο σε ειδικό αγγείο με νερό, από όπου το ανέσυρε στη συνέχεια η "νύφη" υπό μορφήν κλήρου ως απάντηση στην ερώτηση του καθένα για το τι επιφύλασσε το μέλλον .
Απόψε το βραδάκι στην Κωμιακή, στην πλατεία στις Ροδινές, ο Σύλλογος Γυναικών ανάβει τη φωτιά του Κληδόνου.
Συνεχίζεται η εξαιρετική εκδήλωση στην Κωμιακή , στην πλατεία, με φωτιές , μεζέδες, χορό και πολύ κέφι.
Και του χρόνου.
Για το πρώτο σχόλιο και τη ΜΑΣΚΑ του FRAXIOU.
Καλό είναι να σχολιάζεις τις ανορθογραφίες των "εργολάβων του πολιτισμού". Καλύτερο όμως είναι να μάθεις και συ ορθογραφία, πριν γίνεις...εργολάβος της ενημέρωσης και δημοσιο-κάφρος. Με...αντιπαροχή πήρες το απολυτήριο;
Άσπρη γάτα, μαύρη γάτα, ποντίκια να πειάνει.
Λάθος κάνετε κ. διαχειριστές. Ο Κλήδωνας ήταν στις 7 Ιουνίου. Τότε ήπιαν το αμίλητο νερό 50% ψηφοφόροι.
Οι φωτιές του Άη Γιάννη είναι ένα
πυρολατρικό έθιμο του ηλιακού ζωογόνου φωτός, επειδή επιστρέφει στην μειωμένη του πορεία προς τον χειμώνα. Έτσι, καθώς περνάμε την φωτιά, περνάμε από την μία ηλιακή περίοδο στην άλλη αλλά και από την μία κατάσταση της ζωής στην άλλη, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι "έφυγον κακόν εύρον άμεινον". Επίσης, δίνουν μεγάλη προσοχή οι άνθρωποι τη μέρα αυτή στο να μαζεύουν θεραπευτικά φυτά και βότανα, όπως χαμομήλι και ρίγανη, που θα χρειαστούν για γιατροσόφια και ροφήματα του χειμώνα. Από αυτό βγαίνει η παρετυμολογία που γίνεται από το όνομα Γιάννης(γιαίνω=θεραπεύω). Συνηθίζουν μάλιστα να αφήνουν τα βοτανολούλουδα στα πεζούλια των εκκλησιών για να λειτουργηθούν από τον Άη Γιάννη.
Βασικό επίσης εθιμικό στοιχείο της μέρας είναι ο Κλήδωνας. Η λέξη μας έχει μείνει από την αρχαία "Κλήδωνα" που βρίσκεται στον Όμηρο και προέρχεται από το ρήμα κληδωνίζω-ομαι που σημαίνει μαντεύομαι. Στις μαντικές διαδικασίες περιλαμβανόταν αφενός η μελέτη της στάχτης της σβημένης φωτιάς, αφετέρου αναζητούσαν το μολύβι που θα έλιωναν για να το ρίξουν στο νερό και από τα σχήματα που θα λάμβανε να μελετήσουν την μοίρα τους. Το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη "Φωτιές του Άη Γιάννη" περιγράφει τα βιώματα της ημέρας αυτής. "Η μοίρα μας, χυμένο μολύβι, δεν μπορεί να αλλάξει..."
Δημοσίευση σχολίου