Άραγε για ποια Χάλκη, ή ποια εκπαιδευτικά δικαιώματα των Ελλήνων του εξωτερικού συζητάμε, όταν στη χώρα μας, τη χώρα του καταλληλότερου, διώκονται δάσκαλοι που διευκολύνουν αλλοδαπούς μαθητές στην εκπαίδευσή τους!!!
Έστειλαν «Κλητήριον Θέσπισμα» στην Ναξιώτισσα δασκάλα Στέλλα Πρωτονοτάριου (πρώην διευθύντριας του 132 Δημ Σχολείου Γκράβας) να δικαστεί για το «έγκλημα» (!!!) –έτσι αναφέρει το κλητήριο θέσπισμα- που έκανε να παραχωρήσει αίθουσα του σχολείου της, εκτός ωραρίου λειτουργίας, για να διδαχθούν, από ομοεθνή δασκάλα τους, μαθητές/ιες από την Αλβανία, την αλβανική γλώσσα και στοιχεία πολιτισμού της Αλβανίας.
Ιδού η Ρόδος και η πρόκληση για τον πολιτισμό του καθένα μας, για τους Συλλόγους Δασκάλων, για τους τοπικούς Συλλόγους και την ΟΝΑΣ. Οι αποκριάτικοι χοροί και οι πίττες τέλειωσαν, ας ασχοληθούν και με κάτι σοβαρό.
Φτάσαμε στο πάτο.
Παρασκευή 15 Μαΐου 2009
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Αναρτήσεις
4 σχόλια:
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
ΑΚΥΡΩΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΕ ΑΛΛΟΔΑΠΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
Στο 132ο Δημοτικό Σχολείο στη Γκράβα εφαρμόστηκε τα προηγούμενα χρόνια ένα πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα πρόγραμμα διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας σε παιδιά αλβανικής καταγωγής. Παρά τα θετικά αποτελέσματα που είχε το εγχείρημα το οποίο είχε την ολόθερμη υποστήριξη της επιστημονικής - εκπαιδευτικής κοινότητας, το πρόγραμμα υπονομεύθηκε από το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας και από εθνικιστικούς κύκλους με αποτέλεσμα το 2007 να διακοπεί η λειτουργία του.
Η διευθύντρια του σχολείου Πρωτονοταρίου Στέλλα μετατέθηκε σε άλλο σχολείο και ο νέος διευθυντής αρνήθηκε να συνεχίσει το πρόγραμμα.
To Υπουργείο Παιδείας όλο αυτό το διάστημα κράτησε στάση υπονομευτική προς το εγχείρημα. Από τη μια δικαίωνε τη δράση των εκπαιδευτικών όταν σε απάντηση σε σχετική ερώτηση του βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ Τάσου Κουράκη παραδέχεται ότι το θεσμικό πλαίσιο για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση προβλέπει τη διδασκαλία «μαθήματος της γλώσσας και της κουλτούρας της χώρας προέλευσης» σε παιδιά μεταναστών. Το μάθημα είναι προαιρετικό και διεξάγεται εκτός ωρολογίου προγράμματος. Μάλιστα, σύμφωνα με σχετική υπουργική απόφαση για τη διδασκαλία του μαθήματος αυτού προσλαμβάνονται ωρομίσθιοι έλληνες ή αλλοδαποί εκπαιδευτικοί. Από την άλλη, αρνήθηκε να προβεί σε διευκόλυνση και επανάληψη των διαπολιτισμικών δράσεων στο 132ο Δημοτικό Σχολείο παρά τις ερωτήσεις που δέχθηκε επί του ζητήματος από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Φ. Κουβέλη, Τ. Κουράκη, Π. Κοροβέση αλλά και από τον πρόεδρο της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Αλαβάνο. Aποκορύφωμα της υπονόμευσης του έργου που επιτελέσθηκε στο 132ο, ένα χρόνο μετά αποτελεί η κατάθεση μήνυσης από τον νέο διευθυντή του 132ου Δημοτικού Ε. Γιουτλάκη κατά της κυρίας Πρωτονοταρίου. O νέος διευθυντής ισχυρίζεται ψευδώς ότι η υλοποίηση του προγράμματος έγινε χωρίς την έγκριση των προϊστάμενων αρχών.
Το υπουργείο Παιδείας έχει μεγάλη ευθύνη για την εξέλιξη της υπόθεσης γιατί η έλλειψη στήριξης του προγράμματος και των εκπαιδευτικών που το υλοποίησαν και η διγλωσσία που επέδειξε όλο αυτό το διάστημα έδωσε την ευκαιρία σε πρόσωπα και κύκλους να κατασυκοφαντήσουν και να ακυρώσουν το εγχείρημα. Οι εκπαιδευτικοί αντί της επιβράβευσης εισέπραξαν την απόρριψη και στο τέλος την ποινικοποίηση του έργου τους.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης και Περικλής Κοροβέσης ζήτησαν να συναντηθούν με τον Υπουργό Παιδείας για να καταγγείλουν την ποινικοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από θεσμικούς και εξωθεσμικούς κύκλους αλλά και για να ζητήσουν από τον υπουργό να πάρει μία σαφή θέση στο θέμα της εφαρμογής του νόμου της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης που προβλέπει την διδασκαλία της μητρικής γλώσσας σε αλλοδαπούς μαθητές.
7-5-09 ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Το τέλος ενός πρότυπου σχολείου
Η Στέλλα Πρωτονοτάριου δεν το εκφράζει ως προσωπικό της στοίχημα, αν και θα είχε κάθε λόγο. Οπως και να το κάνουμε, το 132ο δημοτικό στην Γκράβα ήταν άλλο σχολείο προτού αναλάβει ως διευθύντρια μερικά χρόνια πριν και ήδη είναι άλλο μόλις ένα μήνα μετά την «αντικατάστασή της». Ξαναγύρισε στο χθες, όπως αναφέρει η Καθημερινή (9/12/2007).
Η -πλέον- πρώην διευθύντρια του 132ου δεν μιλάει για «σοκ», αλλά είναι σαφές πως οι νευρώνες της δημόσιας παιδείας έχουν αυτήν τη λειτουργία. Να αγγίζεις το όνειρο και να ξαναβουλιάζεις στον εφιάλτη του αναλυτικού προγράμματος που στην ουσία του μένει ίδιο και απαράλλαχτο από το 1935. Οπως και οι αντιλήψεις της διοίκησης.
Η Στέλλα Πρωτονοτάριου βρέθηκε στη δημοσιότητα για ασυνήθιστο λόγο. Επειδή είχε φτιάξει ένα ρόδο σ' ένα σχολικό συγκρότημα σαν αυτό της Γκράβας. Η χούντα ήταν περήφανη για το τερατούργημά της, αυτό το τεράστιο σχολικό γκέτο στο 5ο δημοτικό διαμέρισμα. Κυψέλη, Πατήσια, Γαλάτσι, κ.λπ., περιοχές με προβλήματα. Ενα ακόμη ήταν η Γκράβα. Και πώς να μην είναι (ήταν). Ξεκίνησε με 12.000 μαθητές να περιφέρονται στους διαδρόμους ανάμεσα στα σχολικά κτίρια. Σήμερα, δραστήριοι σύλλογοι γονέων κατάφεραν να περιορίσουν τον αριθμό στο μισό. Και σύμφωνα με τον Ανδρέα Θεολόγου από τον σύλλογο γονέων το όραμα είναι σήμερα να γκρεμίσουν κτίρια μέσα στην Γκράβα για να φτιάξουν ένα πάρκο ή ένα κέντρο διαφορετικό.
Οι γονείς στήριξαν την Στέλλα Πρωτονοτάριου. Το ίδιο και οι δάσκαλοι. Οσο για τους μαθητές, εδώ οι νευρώνες του συστήματος σηκώνουν τα χέρια ψηλά. Πέρυσι, διαβεβαιώνει η Αλεξάνδρα Ανδρούσου (επίκουρη καθηγήτρια Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών), «στην εορτή κλεισίματος για τις καλοκαιρινές διακοπές ήρθαν και πρώην μαθητές του δημοτικού που ειναι πια στο Γυμνάσιο. Ηρθαν για να ξαναζήσουν το κλίμα που δημιούργησε η διευθύντρια και δέκα δάσκαλοι. Εχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τους μαθητές στο τέλος της χρονιάς να καίνε τα βιβλία, αλλά εκεί στην Γκράβα είδαμε τους μαθητές να αγαπάνε το κλίμα του σχολείου».
Τα πράγματα με την Στέλλα Πρωτονοτάριου και τους δέκα δασκάλους είναι τόσο εντυπωσιακά που εθισμένος κανείς στην καχυποψία ψάχνει να βρει το ψεγάδι. Τον λάκκο. Πώς γίνεται δύο πανεπιστήμια (Αθήνας και ΑΠΘ) να κάνουν περίπου μάθημα για το 132ο Γκράβας, να βραβεύεται η δουλειά των παιδιών του σε διεθνείς διαγωνισμούς, αλλά με μια απλή διαδικασία της διοίκησης όλα να ξαναβουλιάζουν στη μονοτονία και στην αταραξία;
Γιατί ενόχλησε η Στέλλα Πρωτονοτάριου και ποιους; Η ίδια έχει τις απαντήσεις. Είναι η δουλειά της, «η δουλειά μας», διορθώνει. «Ηταν συλλογική.» Η μεγάλη περιπέτεια στην Γκράβα ξεκίνησε περίπου πριν από επτά χρόνια. Το ένα πρόβλημα είναι η συνύπαρξη παιδιών διαφορετικών ηλικιών. Απο ηλικίες δημοτικού μέχρι ΙΕΚ. Το άλλο πρόβλημα είναι (ήταν) τα παιδιά μεταναστών. Ετσι πιστευόταν μέχρι το πείραμα του 132ου.
Στο σχολείο, όταν ανέλαβε η Στέλλα Πρωτονοτάριου, από τα 105 παιδιά περίπου τα 80 ήταν παιδιά μεταναστών: «Μετρήσαμε 12 εθνότητες». Μέτρησαν οι δάσκαλοι και κάτι άλλο: «Τον φόβο των Ελλήνων γονέων. Οτι τα παιδιά τους δεν πρόκειται να μάθουν γράμματα σε τέτοιο περιβάλλον». Δεν ήταν αδικαιολόγητος ο φόβος, αλλά οι φόβοι όταν δεν αντιμετωπίζονται στοιχειώνουν. Και για να αντιμετωπιστούν χρειάζεται να σηκώσουν τα μανίκια. Ολοι. Αυτό έγινε στο 132ο.
«Είναι ήδη γνωστό από τη δεκαετία του 1970», λέει ο Γιώργος Τσιάκαλος, καθηγητής Παιδαγωγικής στο ΑΠΘ «ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον αποκτούν μεγαλύτερες δεξιότητες. Είναι επίσης γνωστό ότι τα παιδιά που ξεκόβουν απότομα από τη μητρική τους γλώσσα, δύσκολα έχουν καλές επιδόσεις και στα –εν προκειμένω– Ελληνικά. Οπότε αυτό κρατάει πίσω ολόκληρο το σχολείο. Δεν είναι τυχαίο που το Ευρωπαϊκό Βιογραφικό Σημείωμα (μηχανισμός αξιολόγησης) δίνει ιδιαίτερο βάρος στο βιογραφικό όσων έχουν μεγαλώσει, δουλέψει σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον».
Οι δάσκαλοι κάθησαν μια μέρα όλοι μαζί και το συζήτησαν. Ευτυχώς, ουδείς τους πίστευε σε παρθενογενέσεις. Εψαξαν λοιπόν να δουν τι γίνεται στο εξωτερικό, απευθύνθηκαν σε πανεπιστήμια και στη βιβλιογραφία. Οι άμεσοι στόχοι τους ήταν το τέλος της βίας μεταξύ των παιδιών από διαφορετικές εθνοτικές ομάδες και η συμμετοχή των γονέων στη σχολική κοινωνία. Να μπουν κι αυτοί στο παιχνίδι.
Το πρόγραμμα που ξεκίνησαν με την ομάδα σχολικής αγωγής του ΚΕΘΕΑ είχε στόχο να φέρει τα παιδιά να καταλάβουν καλύτερα το ένα το άλλο και κυρίως τους φόβους τους. Να νιώσουν –όπως λέει η Στέλλα Πρωτονοτάριου– πόσο τυχερά είναι επειδή μπορούν να μάθουν πολλά πράγματα το ένα στο άλλο.
Η διευθύντρια και οι δάσκαλοι δεν άφησαν τίποτα στην τύχη. Τα δύο πανεπιστήμια ενημερώνονταν με σχολαστικότητα για όλα όσα συνέβαιναν στο σχολείο. Πρέπει να ήταν εντυπωσιακά αν κρίνει κανείς από τα λόγια της Αλεξάνδρας Ανδρούσου: «Αυτό το σχολείο δεν ήταν μόνο πρότυπο. Ήταν σχεδόν πειραματικό. Όλα όσα διδάσκουμε στους φοιτητές της Παιδαγωγικής, εκεί γίνονταν πράξη». «Μας ζητούσαν», λέει ο Γ. Τσιάκαλος, «από άλλα σχολεία λεπτομέρειες για το “πείραμα της Γκράβας”. Ήδη, χάρη σ’ αυτούς αντίστοιχη πρωτοβουλία εκδηλώνεται σήμερα και σε σχολείο της Λάρισας».
Αλλά οι δέκα δάσκαλοι και η διευθύντρια είχαν κι άλλα στο μυαλό τους. Ήθελαν να βάλουν στο παιχνίδι και τους γονείς. Ελληνες και αλλοδαπούς. Και ξεκίνησαν –εθελοντικά πάντα, κανείς δεν μπορεί να πει ότι ξεκοκάλισαν κάποιο κοινοτικό πρόγραμμα– ένα νέο διμέτωπο αγώνα. Οργάνωσαν δύο απογεύματα τη βδομάδα μάθημα μητρικής γλώσσας για τους αλλοδαπούς μαθητές και μάθημα ελληνικών για τους αλλοδαπούς γονείς. Τότε έσπασε ο πάγος.
Τα δύο πανεπιστήμια παρακολουθούσαν με ανυπόκριτο ενθουσιασμό αυτά που γίνονταν πίσω από τους τοίχους του 132ου. «Οι δάσκαλοι», λέει ο Γιώργος Τσιάκαλος «έκαναν με σχολαστικότητα αυτό που ζητάει η διοίκηση, το υπουργείο: Πραγματική αξιολόγηση. Οχι στα λόγια. Η διαρροή των μαθητών σταμάτησε, οι επιδόσεις βελτιώθηκαν. Ολων, και των Ελλήνων. Για μία ακόμη φορά αποδείχτηκε –στην Ελλάδα για πρώτη φορά– ότι η διδασκαλία της μητρικής γλώσσας βοηθά όλους τους μαθητές, όχι μόνο τους αλλοδαπούς».
Ενώ τα πανεπιστήμια έστελναν συνεχώς φοιτητές να παρακολουθήσουν τα νέα δεδομένα στο 132ο και ζητούσαν από τους δασκάλους να μεταφέρουν την εμπειρία τους στα δικά τους αμφιθέατρα, ξεκίνησε μια νέα υπέρβαση. Οι εθνικές γιορτές. «Προβληματιστήκαμε πολύ», λέει η Στέλλα Πρωτονοτάριου. «Θέλαμε η εθνική γιορτή να αφορά όλους τους μαθητές, όχι μόνο τους Ελληνες».
Η λύση που βρέθηκε π.χ. για την 28η Οκτωβρίου ήταν η γιορτή να έχει σαν θέμα τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και την ανθρώπινη εμπειρία από αυτόν. Οι προετοιμασίες για την εθνική γιορτή άρχιζαν πολύ νωρίτερα. Στα παιδιά, σε όλα τα παιδιά, μοιράζονταν ρόλοι. Και μέσα από τους ρόλους ο ένας έμπαινε στα ερωτήματα και τις βεβαιότητες του άλλου.
Όλα έδειχναν ότι το πείραμα, τα πειράματα οδηγούσαν κάπου αλλού. Πού; Το μυαλό τους δεν πήγε, πήγε όμως το υπουργείο. Στις κρίσεις διευθυντών φάνηκε πως το παιχνίδι είχε στηθεί: Στην αξιολόγηση η διευθύντρια βρέθηκε, πολύ χαμηλά, πολύ περισσότερο απ’ όπου είχε βρεθεί επτά χρόνια πριν. Και βρέθηκε κατά σύμπτωση και ένας άλλος υποψήφιος που ζήτησε τη θέση και αξιολογήθηκε κατά μία μονάδα περισσότερη από την κ. Στέλλα Πρωτονοτάριου.
«Σοκαριστήκαμε», λένε οι δάσκαλοι. «Μας ήταν αδιανόητο να καταλάβουμε γιατί τέτοια μεθόδευση. Όταν όμως ήρθε ο καινούργιος διευθυντής καταλάβαμε. Το πρώτο που ζήτησε ήταν να ξεχάσουμε αυτό που κάναμε. Όλα… Τα παιδιά σοκαρίστηκαν… Αποδιοργανώθηκαν».
http://gerontakos.blogspot.com/2007/12/blog-post_8984.html
ΠΟΙΟΙ ΑΝΤΙΔΡΟΥΝ ΣΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΟΥ 132ου ΤΗΣ ΓΚΡΑΒΑΣ;
Σχολείο χωρίς σύνορα
Την ώρα που τα κρούσματα ρατσιστικής βίας πληθαίνουν, ένα μοναδικό εκπαιδευτικό πείραμα που κινείται στον αντίποδά τους κινδυνεύει να ματαιωθεί. Για τη στήλη, ωστόσο, αποτελεί χωρίς αμφιβολία την εκπαιδευτική πρόταση της χρονιάς που μας πέρασε.
Η υπόθεση του 132ου Δημοτικού Σχολείου της Αθήνας δεν είναι άγνωστη στους αναγνώστες και τις αναγνώστριες της στήλης: η διευθύντριά του Στέλλα Πρωτονοταρίου εκδιώχθηκε πρόσφατα από το σχολείο χάρη στη σκανδαλώδη διαδικασία της προφορικής συνέντευξης, η οποία της στέρησε μερικά πολύτιμα μόρια που θα της επέτρεπαν να παραμείνει στη θέση της.
Ως εδώ, ουδεμία πρωτοτυπία: πάμπολλες υπήρξαν φέτος οι καταγγελίες για στημένες συνεντεύξεις, για επιλογή διευθυντών με κομματικά κριτήρια, για παραγκωνισμό εκπαιδευτικών με έργο και προσόντα, καθώς και για υπηρεσιακά συμβούλια που εκλήθηκαν να κρίνουν συναδέλφους τη στιγμή που μέλη τους ήταν και τα ίδια υποψήφια για μια διευθυντική θέση.
Με τη διαφορά ότι στην περίπτωση του 132ου Δημοτικού Σχολείου η εκδίωξη της Στέλλας Πρωτονοταρίου συνιστά, όπως αποδεικνύεται, μέρος ενός ανομολόγητου σχεδιασμού: ο νέος διευθυντής ξεκαθάρισε εξαρχής ότι τοποθετήθηκε στο 132ο Δημοτικό Σχολείο εκτελώντας, όπως ισχυρίζεται, «άνωθεν εντολές», ενώ οι πρώτες κινήσεις του μαρτυρούν ότι στόχος του είναι ή απονεύρωση ή και κατάργηση όλων εκείνων των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών που συγκροτούν τη θαυμαστή ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου σχολείου.
Θυμίζουμε ότι στο σχολείο αυτό, η πολυεθνική σύνθεση του πληθυσμού δεν αντιμετωπίζεται παθητικά ως «πρόβλημα», αλλά προσεγγίζεται δημιουργικά ως πρόκληση για την επινόηση μιας εκπαιδευτικής πρακτικής που, με σεβασμό στη «διαφορετικότητα».
Επομένως, στην ιδιαίτερη κουλτούρα των παιδιών- να φροντίζει για την αρμονική ένταξη όλων των μαθητών στο σχολικό περιβάλλον.
Το δύσκολο εγχείρημα, όπως είχαμε την ευκαιρία να αναπτύξουμε σε προηγούμενο δημοσίευμά μας, ανέλαβαν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου σε εθελοντική βάση και με βαρύ προσωπικό κόστος, την ώρα που κάποιες από τις δράσεις τους αντιμετωπίστηκαν με σκεπτικισμό αν όχι με καχυποψία από τους υπεύθυνους του υπουργείου. (Βλ., σχετικά, «Ιός» 23.06.07)
Παρακολουθώντας από κοντά τις εξελίξεις του τελευταίου καιρού, αποκομίσαμε τη βεβαιότητα ότι η απομάκρυνση της διευθύντριας του σχολείου αποτελεί για κάποιους επιλογή στρατηγικού χαρακτήρα: απ' ό,τι φαίνεται, η εγχώρια εκπαιδευτική πραγματικότητα δεν έχει περιθώρια για πειράματα σαν κι αυτό που βρίσκεται σε εξέλιξη στο ταπεινό δημοτικό της Γκράβας.
Ωρα ευθύνης
Ούτως ή άλλως, η διοίκηση ουδέποτε ενθάρρυνε τις εκπαιδευτικές πρακτικές που δοκιμάζονταν στο σχολείο: άλλοτε αγνόησε τα αιτήματα του συλλόγου των δασκάλων του, κάποτε επικαλέστηκε γραφειοκρατικά κωλύματα, συχνά επέδειξε αδιαφορία για τα αποτελέσματα της δουλειάς τους.
Στο κλίμα αυτό, η διευθύντρια του σχολείου και οι δάσκαλοι και οι δασκάλες του υποχρεώνονταν, εκτός όλων των άλλων, να φροντίζουν και για τη «θεσμική» κάλυψη των πρωτοβουλιών τους οι οποίες, αντί να επιβραβεύονται, αντιμετωπίζονταν συστηματικά από τους προϊσταμένους τους με επιφυλακτικότητα και δυσπιστία.
- Πώς, όμως, από την υπόγεια έκφραση μιας σχετικής δυσανεξίας οδηγηθήκαμε στον καλυμμένο διωγμό;
- Και ποιοι ακριβώς απεργάζονται τη ματαίωση ενός μοναδικού αυτή τη στιγμή εκπαιδευτικού έργου;
Το υπουργείο είναι υποχρεωμένο να απαντήσει επί της ουσίας στα σοβαρά αυτά ερωτήματα, πόσω μάλλον που το ζήτημα έφτασε στη Βουλή με ερωτήσεις του Φώτη Κουβέλη (23.11) και της Αννας Διαμαντοπούλου (11.12).
Αλλά για να απαντήσει επί της ουσίας, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου οφείλει να ξεκαθαρίσει τις κυβερνητικές θέσεις για ζητήματα που, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον περίβολο της Γκράβας, άπτονται της σοβαρότερης ίσως πρόκλησης που έχει να αντιμετωπίσει η τρέχουσα ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα.
Η ασύγγνωστη στάση της πολιτείας απέναντι στο πείραμα του 132ου Δημοτικού Σχολείου δεν μπορεί πλέον να καλυφθεί πίσω από τις γενικότητες, τις απλουστεύσεις και τα ευχολόγια στα οποία καταφεύγουν συνήθως οι αρμόδιοι, όταν πρόκειται να αναφερθούν σε προβλήματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Σε τελική ανάλυση, το υπουργείο πρέπει να απαντήσει με απόλυτη σαφήνεια κατά πόσον αξιολογεί αρνητικά την εμπειρία του συγκεκριμένου σχολείου και να εξηγήσει πού ακριβώς διαφωνεί με τις επιλογές των διδασκόντων του.
«Ναι στη ζωή»
Αλλιώς, να φροντίσει αμέσως να ξεκαθαρίσει μια και καλή το τοπίο, τραβώντας τ' αφτί όποιου δοκιμάζει να βάλει προσκόμματα στο έργο τους. Και να προχωρήσει στην αυτοκριτική επανεξέταση της στάσης που τήρησε όλα αυτά τα χρόνια απέναντι σε μια πρωτοβουλία που θα όφειλε να είχε στηρίξει από την πρώτη στιγμή. Προϋπόθεση η επιστροφή της Στέλλας Πρωτονοταρίου στη θέση της, καθώς και η ρητή αναγνώριση και η ουσιαστική ενίσχυση της πρωτοποριακής δουλειάς που συντελείται τα τελευταία χρόνια στο σχολείο.
Το 132ο Δημοτικό Σχολείο ανήκει στο αχανές, χουντικής έμπνευσης, συγκρότημα της Γκράβας και φιλοξενεί μαθητές που κατά 70% είναι παιδιά μεταναστών και ανήκουν σε πολλές και διαφορετικές εθνότητες.
Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλα σχολεία του κέντρου της Αθήνας, όπου η παρουσία των αλλόγλωσσων μαθητών αντιμετωπίζεται μοιρολατρικά ως «αναγκαίο κακό», οι εκπαιδευτικοί του δημοτικού της Γκράβας έβαλαν στόχο να παλέψουν για την αρμονική ένταξη των μαθητών, όλων των μαθητών τους, στο σχολικό περιβάλλον. Ετοιμες λύσεις δεν υπήρχαν. Επρεπε, επομένως, να επινοηθούν. Ετσι, απαιτήθηκε εντατική μελέτη και συστηματική εθελοντική δουλειά με τα παιδιά και τους γονείς τους προκειμένου να αναζητηθούν οι τρόποι που θα οδηγούσαν σε επιτυχία το δύσκολο εκπαιδευτικό στοίχημα.
*Σημαντικός σταθμός στη διαδικασία που σε λίγο καιρό θα μεταμόρφωνε την πραγματικότητα του συγκεκριμένου σχολείου υπήρξε η συγκρότηση τάξεων εκμάθησης της ελληνικής για τους μετανάστες γονείς και της μητρικής τους γλώσσας για τους αλλόγλωσσους μαθητές (κυρίως της αλβανικής, αλλά και της αραβικής).
*Ταυτόχρονα, η έκδοση των ανακοινώσεων του σχολείου σε τρεις γλώσσες (ελληνικά, αλβανικά και αγγλικά) διευκόλυνε κατά πολύ την επικοινωνία των μεταναστών γονέων με το σχολείο.
Χάρη στην επιμονή των δασκάλων, η δυσπιστία πολλών μεταναστών κάμφθηκε, ενώ έλληνες γονείς που αρχικά διατύπωσαν ενστάσεις για τις πρωτοβουλίες αυτές στη συνέχεια κατανόησαν τη σημασία τους και τις πλαισίωσαν. Ακολούθησε η σταδιακή δοκιμή δραστηριοτήτων που, επέτρεπαν περιπτώσεις και την ενεργό συμμετοχή των γονιών τους.
*Η επιλογή μιας προσευχής που να αφορά όλα τα παιδιά απασχόλησε επίσης τους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Η αντικατάσταση του «Πάτερ Ημών» με στίχους από το «Πρωινό άστρο» του Ρίτσου («Καλέ θεούλη/εμείς είμαστε καλά./Κάνε εσύ καλέ θεούλη/να 'χουν όλα τα παιδάκια/ένα ποταμάκι γάλα/μπόλικα αστεράκια/μπόλικα τραγούδια./ Κάνε εσύ καλέ θεούλη/να 'ναι όλα καλά/έτσι που κι εμείς/να μη νιώθουμε ντροπή/για την τόση μας χαρά.») υπήρξε εξαιρετικά εύστοχη: μέσα από τους κατανοητούς από όλα τα παιδιά στίχους του Ρίτσου, η προσευχή μετατρεπόταν σε μία ακόμη κοινή εμπειρία που οι μαθητές μπορούσαν να μοιραστούν χωρίς αποκλεισμούς.
*Εξίσου ενδιαφέρουσες, οι προτάσεις των δασκάλων για τις γιορτές που διοργανώνονται με την ευκαιρία των εθνικών επετείων αποτελούν υπόδειγμα για μια σύγχρονη αντιμετώπιση του ζητήματος το οποίο, βέβαια, δεν αφορά μόνο τα σχολεία στα οποία φοιτούν παιδιά μεταναστών.
Στο 132ο της Γκράβας τα παιδιά δεν υποχρεώνονται να ακολουθήσουν το τυποποιημένο εθνικιστικό τελετουργικό μιας κλασικής σχολικής γιορτής. Δεν παπαγαλίζουν ηρωικά κατορθώματα και δεν τραγουδούν εμβατήρια. Επομένως, δεν βαριούνται.
Συζητούν με τους δασκάλους τους για την ιστορική περίοδο στην οποία θα αναφερθεί η γιορτή τους με τρόπο που να τους κινεί το ενδιαφέρον και να σχετίζεται με τα βιώματά τους. Αναλύουν κείμενα, μαθαίνουν τραγούδια, ετοιμάζουν σκηνικά. Και, με την καθοδήγηση των δασκάλων τους, αναλαμβάνουν μόνα τους τη διοργάνωση της γιορτής. Η όλη διαδικασία διευκολύνει τα παιδιά των μεταναστών να αισθανθούν ότι η γιορτή είναι και δική τους: η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου, π.χ., έδωσε σε κάθε παιδί την ευκαιρία να συνεισφέρει στη γιορτή μιλώντας για την εμπειρία της χώρας του στον πόλεμο, ενώ τα συνθήματα στα οποία κατέληξαν τα ίδια τα παιδιά («Οχι στον πόλεμο», «Ναι στη ζωή») φωνάχτηκαν και μοιράστηκαν σε χαρτιά και στη δική τους γλώσσα.
Η γλώσσα του παιχνιδιού
Ούτως ή άλλως, η δουλειά τα τελευταία χρόνια στο 132ο Δημοτικό Σχολείο έχει αναγνωριστεί από πανεπιστημιακούς ειδικευμένους στα ζητήματα της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, οι οποίοι έχουν επανειλημμένα εκφράσει την πεποίθησή τους ότι στο σχολείο αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μοναδικό πείραμα.
*Χαρακτηριστικό δείγμα της δουλειάς του σχολείου αποτελούν και οι ταινίες που γύρισαν μαθητές του κερδίζοντας το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Ολυμπίας του 2006 και 2007. Η πρώτη έχει τίτλο «Παιχνίδια από τις πατρίδες μας» και δουλεύτηκε από τα παιδιά της πέμπτης τάξης, η δεύτερη με τίτλο «Παιχνίδια από τις πατρίδες μας μαζί με τους γονείς μας» γυρίστηκε από τα παιδιά της έκτης τάξης.
Η αρχική ιδέα προέκυψε από κάποιες αντιπαραθέσεις την ώρα του διαλείμματος: το ποδόσφαιρο, αποκλειστική απασχόληση των αγοριών στο διάλειμμα, δημιουργούσε εντάσεις μεταξύ των αντίπαλων ομάδων και άφηνε εκτός παιχνιδιού κάποια αγόρια που δεν ήταν «καλοί παίχτες», καθώς και όλα τα κορίτσια.
Μέσα από συζήτηση, τα ίδια τα παιδιά πρότειναν να περιοριστεί το ποδόσφαιρο και στη συνέχεια συμφώνησαν με την ιδέα ενός κοριτσιού να μάθουν τα παιδιά στους συμμαθητές τους παιχνίδια από τη χώρα τους για να τα παίζουν όλα μαζί.
Ας σημειωθεί ότι το τμήμα είχε 19 παιδιά, 4 από την Ελλάδα και τα υπόλοιπα από την Αλβανία, την Πολωνία, τη Μολδαβία, το Ιράν και τη Νιγηρία. Από αυτά 4 φοιτούσαν πρώτη φορά σε ελληνικό σχολείο.
Τα παιδιά εξοικειώθηκαν με τα παιχνίδια και συμφώνησαν με την ιδέα να κάνουν τα παιχνίδια τους ταινία. Με τη βοήθεια των δασκάλων τους έμαθαν να χειρίζονται την κάμερα και να εναλλάσσονται στους ρόλους του σκηνοθέτη, του εικονολήπτη και του ηθοποιού. Ασχολήθηκαν ακόμη με το σενάριο της ταινίας, το μοντάζ και τη μουσική της επένδυση.
«Ανωθεν εντολές»;
Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό: ένα παιδί από κάθε χώρα εξηγεί μπροστά στην κάμερα πώς παίζεται ένα παιχνίδι από την πατρίδα του και στη συνέχεια οι συμμαθητές του καλούνται να το παίξουν.
Στη δεύτερη ταινία, γονείς από διάφορες χώρες αναλαμβάνουν να διδάξουν στους μαθητές κάποιο παιχνίδι που έπαιζαν οι ίδιοι στην πατρίδα τους όταν είχαν την ηλικία των παιδιών τους.
Είναι προφανές ότι στο 132ο Δημοτικό Σχολείο δοκιμάζονται με ήδη ορατά τα θετικά αποτελέσματά τους εκπαιδευτικές πρακτικές που κινούνται στον αντίποδα της αντίληψης εκείνης, σύμφωνα με την οποία τα σχολεία με μεγάλο αριθμό παιδιών από άλλες χώρες είναι καταδικασμένα να μετατραπούν σε γκέτο για μετανάστες, από όπου οι έλληνες γονείς καλά θα κάνουν να απομακρύνουν το γρηγορότερο τα παιδιά τους. (Βλ., σχετικά, διπλανή στήλη). Εξίσου βέβαιο είναι ότι παρόμοιες πρωτοβουλίες δεν έχουν να επιδείξουν ούτε τα διαπολιτισμικά σχολεία, σχολεία κατά τα λοιπά εξειδικευμένα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων ένταξης των αλλόγλωσσων.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, η απομάκρυνση της διευθύντριας του σχολείου δεν μπορεί να θεωρηθεί συμπτωματική. Ψυχή του εκπαιδευτικού πειράματος που περιγράψαμε με συντομία σε όσα προηγήθηκαν, η Στέλλα Πρωτονοταρίου εκλήθη στην προφορική συνέντευξη -αυτή στην οποία βαθμολογήθηκε χαμηλά ώστε να χάσει τη θέση της- να «απολογηθεί» για τις αντιρατσιστικές εκπαιδευτικές πρακτικές της ίδιας και των συναδέλφων της. Η συνέχεια έμελλε να αποδείξει ότι η «μετακίνησή» της σε άλλο σχολείο υπήρξε, όπως ήδη σημειώσαμε, μέρος ενός σαφούς σχεδιασμού.
Ο νέος διευθυντής ξεκαθάρισε από την αρχή την αντίθεσή του προς ό,τι συνιστά την ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου σχολείου. Δεν φτάνει που «με το καλημέρα» χαρακτήρισε εμμέσως πλην σαφώς το σχολείο «Ζωνιανά της εκπαίδευσης». Επαναλαμβάνοντας με κάθε ευκαιρία ότι εκτελεί «άνωθεν εντολές», ζήτησε την κατάργηση της προσευχής και την επιστροφή στο «Πάτερ Ημών», φτάνοντας μάλιστα κάποια στιγμή να πάρει το μικρόφωνο από το χέρι του παιδιού που ετοιμαζόταν να πει το «Καλέ θεούλη».
Εμπόδισε τη Στέλλα Πρωτονοταρίου να αποχαιρετήσει σε αίθουσα του σχολείου τους μετανάστες γονείς που παρακολουθούσαν τα μαθήματα ελληνικής και αργότερα, επικαλούμενος τηλεφωνική εντολή της διεύθυνσης και επισείοντας απειλές για πειθαρχικές διώξεις, ζήτησε την κατάργηση των μαθημάτων λόγω έλλειψης χώρου.
Υποστήριξε παράτυπα ότι πρέπει να ζητηθεί από το Σύλλογο Γονέων αίθουσα του σχολείου για τη συνέχιση των μαθημάτων. Επίσης παράτυπα, ισχυρίστηκε ότι στην εθελοντική διδασκαλία για τους γονείς δεν έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν εκπαιδευτικοί από άλλα σχολεία, αλλά και η ίδια η Στέλλα Πρωτονοταρίου.
Σε εκκρεμότητα βρίσκονται πλέον και τα μαθήματα μητρικής γλώσσας, καθώς οι δάσκαλοι, παρά την απόφασή τους να τα συνεχίσουν πάση θυσία, προκρίνουν αυτή τη στιγμή την προστασία των μαθητών τους από ενδεχόμενους αντιπαιδαγωγικούς χειρισμούς.
Μιλώντας μαζί τους, αντιληφθήκαμε ότι οι εκπαιδευτικοί του σχολείου δεν σκοπεύουν να παραμείνουν παθητικοί θεατές των εξελίξεων. Και το αποδεικνύουν καθημερινά. Παρά τις απόπειρες τρομοκράτησής τους, επιχείρησαν από την πρώτη στιγμή να περισώσουν ό,τι είναι δυνατό να περισωθεί από την πολύχρονη και πολύμοχθη προσπάθειά τους. Επανεπιβεβαίωσαν τις παλαιότερες αποφάσεις τους και εξήγησαν στον νέο διευθυντή ότι με τη στάση του παραβιάζει ομόφωνες αποφάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων, οι οποίες δεν ακυρώνονται αυτομάτως με την απομάκρυνση της Στέλλας Πρωτονοταρίου. Είναι ωστόσο ιδιαίτερα θορυβημένοι, κυρίως επειδή βλέπουν την αναστάτωση που έχει ήδη προκληθεί σε παιδιά και γονείς: το κλίμα που επικρατεί σήμερα στο σχολείο θέτει σε άμεσο κίνδυνο τα αποτελέσματα της δουλειάς τους.
Προσπαθώντας να βρουν άκρη, οι εκπαιδευτικοί απευθύνθηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου στον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ζητώντας του να ξεκαθαρίσει επιτέλους το τοπίο. Τα ερωτήματά τους αφορούσαν τα βασικά σημεία τριβής με τον νέο διευθυντή τους. Οι δάσκαλοι του 132ου ζητούσαν να πληροφορηθούν: 1. Κατά πόσον είναι υπηρεσιακά νόμιμη η προφορική διαβίβαση σοβαρών εντολών που επισύρουν και πειθαρχικό έλεγχο. 2. Δικαιούται ο διευθυντής να καταργεί αποφάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων; 3. Ο διευθυντής ή η υπηρεσία κρίνει εάν μια απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων είναι σύννομη; 4. Η παραχώρηση σχολικών χώρων προβλέπεται για εκδηλώσεις φορέων της τοπικής κοινωνίας. Πρέπει να ζητείται η παραχώρηση και για οποιαδήποτε δραστηριότητα που αποφασίζει ο Σύλλογος Διδασκόντων εκτός ωρολογίου προγράμματος; 5. Γιατί δεν έχει ποτέ απαντηθεί ερώτημα του Συλλόγου Διδασκόντων για την προσευχή;
Πώς ήρθε η δικαίωση
Η απάντηση ήρθε στις 19 Δεκεμβρίου όχι από τον προϊστάμενο, αλλά από τον σχολικό σύμβουλο: στο έγγραφό του, διευκρινίζει ότι «στα βασικά κείμενα ρύθμισης θεμάτων εκπαίδευσης και σε άλλες σχετικές διατάξεις δεν προσδιορίζεται ρητώς το κείμενο της προσευχής», ότι «η γλώσσα και ο πολιτισμός της χώρας προέλευσης των μαθητών μπορούν να διδαχθούν στο πλαίσιο του Φροντιστηριακού Τμήματος», καθώς και ότι «το πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας στους μετανάστες γονείς [...] μπορεί να ενταχθεί στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του "Προγράμματος πολιτιστικών και άλλων δραστηριοτήτων"».
Εστω και καθυστερημένα, η απάντηση αυτή δικαιώνει και «θεσμικά» τους εκπαιδευτικούς του 132ου της Γκράβας. Ο τελευταίος λόγος ανήκει στο υπουργείο, που οφείλει να αναθεωρήσει τη στάση του και να επιτρέψει στη διευθύντρια και στους εκπαιδευτικούς του σχολείου να συνεχίσουν ανενόχλητοι τη δουλειά τους.
«Καλή επιστροφή!»
Ενα από τα πολλά γράμματα που έλαβε η διευθύντρια Στέλλα Πρωτονοταρίου από τους μαθητές της μετά την απομάκρυνσή της από το σχολείο:
«Αγαπητή μας κυρία Στέλλα,
Αποφασίσαμε να σας γράψουμε αυτό το γράμμα. Μας λείψατε πολύ και θέλουμε να ξαναγυρίσετε πίσω. Δεν μας βάζατε τιμωρίες και μας αγαπούσατε όλους. Κάναμε μαζί και πολλά πράγματα. Μας άρεσε πολύ την 28 Οκτωβρίου που μας βοηθήσατε να παρουσιάσουμε εκείνη την όμορφη γιορτή. Μας βοηθάγατε να λύνουμε τα προβλήματά μας. Ησασταν γενικά η καλύτερη διευθύντρια και δασκάλα που είχαμε.
Καλή επιστροφή!!!»
«Μοιραζόμαστε τις αγωνίες μας»
Δύσκολα συναντάς τέτοιους δασκάλους. Συζητώντας μαζί τους, γρήγορα αντιλαμβάνεσαι το πάθος για τη δουλειά τους, τη σιγουριά για το δίκιο τους και, κυρίως, την έγνοια τους για τα παιδιά. Μας αφηγούνται την εμπειρία τους χωρίς μελοδραματισμούς και μεγαλοστομίες. Προσφέρουν εξοντωτική εθελοντική εργασία, αλλά δεν το κάνουν ζήτημα. Εκείνο που τους απασχολεί είναι το παρόν και το μέλλον του πειράματός τους. Και τρέμουν στην ιδέα ότι η στενοκεφαλιά κάποιων μπορεί να τα τινάξει όλα στον αέρα.
Τα τελευταία χρόνια άλλαξαν πολλά στο σχολείο τους, μας εξηγούν. Αργά και κοπιαστικά, αλλά άλλαξαν. Αλλαξαν τα παιδιά, άλλαξαν οι γονείς, άλλαξαν και οι ίδιοι οι δάσκαλοι. Κάποτε, θυμούνται, τα βίαια περιστατικά μεταξύ των παιδιών δεν σπάνιζαν στο σχολείο. Σήμερα, επεισόδια αυτού του τύπου είναι άγνωστα στους μαθητές τους. Κάποτε, οι μετανάστες γονείς αντιμετώπιζαν με δυσπιστία το σχολείο. Σήμερα, πολλοί ανάμεσά τους συμμετέχουν στις σχολικές δραστηριότητες και απευθύνονται στους δασκάλους και για εξωσχολικά ζητήματα που τους απασχολούν. Κάποτε, μερικοί Ελληνες έφυγαν από τη συγκέντρωση γονέων, όταν η διευθύντρια πρότεινε να μεταφράζεται η συζήτηση στα αλβανικά. Σήμερα, κάποιοι απ' αυτούς διατηρούν φιλικές σχέσεις με μετανάστες και θεωρούν αυτονόητο ότι τα παιδιά τους κάνουν παρέα με τους αλλόγλωσσους συμμαθητές τους. Κάποτε, τα παιδιά των μεταναστών έκρυβαν την ταυτότητά τους. Σήμερα, τα ίδια τα παιδιά νιώθουν παράξενα, όταν συμμαθητές τους που έρχονται από άλλο σχολείο αποφεύγουν να δηλώσουν τη χώρα της προέλευσής τους.
Τα θετικά αποτελέσματα της δουλειάς τους εμψυχώνουν τους δασκάλους του 132ου της Γκράβας. Ιδού πώς τα συνόψισαν οι ίδιοι στον περσινό τους απολογισμό που κοινοποίησαν και στους προϊσταμένους τους:
«1. Για τους μαθητές και τις μαθήτριες:
- Εχει ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή τους, διατυπώνουν ελεύθερα τη γνώμη τους, έχουν καλύτερες επιδόσεις στα μαθήματα.
- Καταπολεμήθηκαν τάσεις για αποκλεισμό των "διαφορετικών" παιδιών, η υποδοχή των καινούριων μαθητών γίνεται με αγάπη και ενδιαφέρον.
- Ανάμεσα στα παιδιά μειώθηκαν οι συγκρούσεις και η επιθετικότητα.
- Απουσιάζουν σπάνια και δεν υπάρχουν πλέον μαθητικές διαρροές.
- Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των δασκάλων τους, τα παιδιά που παρακολουθούν μαθήματα της μητρικής γλώσσας έχουν πολύ καλές επιδόσεις και στα άλλα μαθήματα και εντάσσονται γρήγορα στο πλαίσιο του σχολείου.
2. Για τους γονείς:
- Οι γονείς, Ελληνες και μετανάστες, δείχνουν αισθήματα σεβασμού στο θεσμό του σχολείου, αφού το ίδιο το σχολείο είναι φιλικό και σέβεται τις ανάγκες τις δικές τους και των παιδιών τους. Στην επικοινωνία με τους δασκάλους εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους, και προτείνουν λύσεις.
- Η σχέση μεταξύ τους, αλλά και με τους εκπαιδευτικούς, έχει βελτιωθεί. Εχουν συχνή επαφή με το σχολείο, δεν απουσιάζουν από τις συναντήσεις με τους δασκάλους των παιδιών τους, βοηθούν σε κάθε δραστηριότητα.
- Οι προκαταλήψεις και η ξενοφοβία όλων των γονιών έχουν μειωθεί.
- Για ενδοικογενειακά προβλήματα που σχετίζονται με τα παιδιά τους καταφεύγουν στο σχολείο και ζητούν υποστήριξη. Απευθύνονται επίσης με μεγαλύτερη ευκολία σε φορείς υγείας και σε ειδικούς επιστήμονες.
- Οι μετανάστες γονείς δείχνουν να αισθάνονται πιο άνετα για την καταγωγή, τη γλώσσα, τη θρησκεία τους. Ανέπτυξαν φιλίες και σχέσεις ανάμεσά τους, αλλά και με έλληνες γονείς.
- Στις εκλογές του Συλλόγου Γονέων, στις οποίες υπήρχε μεγάλη συμμετοχή, εκλέχτηκαν στο δ.σ. και μετανάστες γονείς.
3. Για τους εκπαιδευτικούς του σχολείου:
- Αποκτήσαμε τεχνογνωσία και τροποποιήσαμε τη μεθοδολογία της δουλειάς μας. Διαχειριζόμαστε καλύτερα και ευκολότερα τις προκλήσεις που δημιουργούνται από την παρουσία τόσων αλλόγλωσσων μαθητών στις τάξεις μας.
- Αντιμετωπίζουμε με μεγαλύτερη ευκολία και αποτελεσματικότητα προβλήματα που αφορούν την επικοινωνία μας με τους γονείς.
- Μοιραζόμαστε μεταξύ μας τις αγωνίες, τους φόβους, το άγχος, συχνά και την άγνοιά μας χωρίς ενδοιασμούς, αναπτύξαμε καλύτερες σχέσεις και, κυρίως, παρατηρήσαμε αλλαγές στις αντιλήψεις, στη στάση και στη συμπεριφορά μας απέναντι στους μαθητές και στα προβλήματα που παρουσιάζονται στο σχολείο».
http://www.iospress.gr/ios2007/ios20071230.htm
Η μεγάλη περιπέτεια στην Γκράβα
Γιατί ενόχλησε η Στέλλα Πρωτονοτάριου και ποιους; Η ίδια έχει τις απαντήσεις. Είναι η δουλειά της, «η δουλειά μας», διορθώνει. «Ηταν συλλογική.»
Η μεγάλη περιπέτεια στην Γκράβα ξεκίνησε περίπου πριν από επτά χρόνια. Το ένα πρόβλημα είναι η συνύπαρξη παιδιών διαφορετικών ηλικιών. Απο ηλικίες δημοτικού μέχρι ΙΕΚ. Το άλλο πρόβλημα είναι (ήταν) τα παιδιά μεταναστών. Ετσι πιστευόταν μέχρι το πείραμα του 132ου.
Στην αυλή οι βιαιότητες ήταν συχνές. Ναι, ανάμεσα στα παιδιά του Δημοτικού. «Ο “Αλέξης” και ο “Ασλάν” στην αυλή», λέει η κ. Πρωτονοτάριου, «τσακώνονταν πολλές φορές. Τι νόημα, τι αποτέλεσμα θα είχε απλώς να τα φωνάξουμε και να τους πούμε να μην το ξανακάνουν; Επίσης, τα παιδιά από την Αλβανία ντρέπονταν να το δηλώσουν, όλα ήταν “βορειοηπειρώτες”».
Στο σχολείο, όταν ανέλαβε η Στέλλα Πρωτονοτάριου, από τα 105 παιδιά περίπου τα 80 ήταν παιδιά μεταναστών: «Μετρήσαμε 12 εθνότητες». Μέτρησαν οι δάσκαλοι και κάτι άλλο: «Τον φόβο των Ελλήνων γονέων. Οτι τα παιδιά τους δεν πρόκειται να μάθουν γράμματα σε τέτοιο περιβάλλον». Δεν ήταν αδικαιολόγητος ο φόβος, αλλά οι φόβοι όταν δεν αντιμετωπίζονται στοιχειώνουν. Και για να αντιμετωπιστούν χρειάζεται να σηκώσουν τα μανίκια. Ολοι. Αυτό έγινε στο 132ο.
«Είναι ήδη γνωστό από τη δεκαετία του 1970», λέει ο Γιώργος Τσιάκαλος, καθηγητής Παιδαγωγικής στο ΑΠΘ «ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον αποκτούν μεγαλύτερες δεξιότητες. Είναι επίσης γνωστό ότι τα παιδιά που ξεκόβουν απότομα από τη μητρική τους γλώσσα, δύσκολα έχουν καλές επιδόσεις και στα –εν προκειμένω– Ελληνικά. Οπότε αυτό κρατάει πίσω ολόκληρο το σχολείο. Δεν είναι τυχαίο που το Ευρωπαϊκό Βιογραφικό Σημείωμα (μηχανισμός αξιολόγησης) δίνει ιδιαίτερο βάρος στο βιογραφικό όσων έχουν μεγαλώσει, δουλέψει σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον».
Ομως άλλο να το λες και άλλο να το κάνεις. Διότι το πρόβλημα ήταν πιο σύνθετο: «Θυμάμαι», λέει η Στέλλα Πρωτονοτάριου «το παράπονο μιας μητέρας, Αλβανίδας. Αυτή έμενε στο σπίτι και δεν μιλούσε Ελληνικά. Με τον γιο της μιλούσε Αλβανικά. Με το σχολείο ο μικρός άρχισε τα Ελληνικά και πολλές φορές μιλούσε τα βράδια με τον πατέρα του στα Ελληνικά και δεν τους καταλάβαινε».
Οι δάσκαλοι κάθησαν μια μέρα όλοι μαζί και το συζήτησαν. Ευτυχώς, ουδείς τους πίστευε σε παρθενογενέσεις. Εψαξαν λοιπόν να δουν τι γίνεται στο εξωτερικό, απευθύνθηκαν σε πανεπιστήμια και στη βιβλιογραφία. Οι άμεσοι στόχοι τους ήταν το τέλος της βίας μεταξύ των παιδιών από διαφορετικές εθνοτικές ομάδες και η συμμετοχή των γονέων στη σχολική κοινωνία. Να μπουν κι αυτοί στο παιχνίδι.
Το πρόγραμμα που ξεκίνησαν με την ομάδα σχολικής αγωγής του ΚΕΘΕΑ είχε στόχο να φέρει τα παιδιά να καταλάβουν καλύτερα το ένα το άλλο και κυρίως τους φόβους τους. Να νιώσουν –όπως λέει η Στέλλα Πρωτονοτάριου– πόσο τυχερά είναι επειδή μπορούν να μάθουν πολλά πράγματα το ένα στο άλλο.
Οι χαρούμενες φατσούλες των παιδιών, ενάμιση χρόνο μετά, έγιναν ταινία με θέμα «Τα παιχνίδια από διάφορες χώρες». Τα παιδιά βρήκαν την αυτοεκτίμησή τους μαθαίνοντας στους φίλους τους παιχνίδια της πατρίδας τους. Η ταινία πήρε το πρώτο βραβείο σε διεθνές φεστιβάλ. Και η αυτοεκτίμηση ανέβηκε στα ύψη.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_09/12/2007_251981
Δημοσίευση σχολίου