Κίνδυνος για τον παραδοσιακό αμπελώνα

Η Επίτροπος Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης
μιλά για τα αμπέλια,
τα μεταλλαγμένα και την ανοικοδόμηση στα νησιά.

(Οι απόψεις της δεν είναι καθόλου…αμπελοφιλοσοφίες.)

Τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. έχουν την ευθύνη για τη διατήρηση των παραδοσιακών αμπελώνων και την προστασία του τοπίου και του Φύσης, ξεκαθαρίζει η Επίτροπος Γεωργίας και πρώην υπουργός Γεωργίας της Δανίας, Μάριαν Μπόελ.

Σε συνέντευξή της εξηγεί ότι τα κράτη-μέλη διαθέτουν χρήματα από τον κοινοτικό προϋπολογισμό που μπορούν να τα αξιοποιήσουν όπως ταιριάζει στις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε χώρας. Η Επίτροπος βρέθηκε στην Ελλάδα προσκεκλημένη του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) προκειμένου να παραστεί σε συνέδριο για το κρασί που πραγματοποιήθηκε στη Σαντορίνη.

– Εδώ στη Σαντορίνη οι αμπελώνες όπως είδατε καλλιεργούνται παραδοσιακά. Ο τρόπος αυτός είναι δύσκολος και απαιτεί πολλά εργατικά χέρια. Πιστεύετε ότι τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στηρίζουν τις παραδοσιακές καλλιέργειες;

– Η τελευταία αναμόρφωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για το κρασί, τον Δεκέμβριο του 2007, δείχνει κατ’ αρχάς ότι ενδιαφερόμαστε και θέλουμε να βοηθήσουμε τα κράτη-μέλη να βελτιώσουν την παραγωγή κρασιού. Γι’ αυτό δημιουργήσαμε Εθνικούς φακέλους όπου «βάλαμε» αρκετά χρήματα για το κάθε κράτος. Είναι στο χέρι των κρατών-μελών πώς θα χρησιμοποιήσουν και πώς θα αξιοποιήσουν αυτά τα κονδύλια.
Είναι πολύ κρίσιμη αυτή η δυνατότητα διαφοροποίησης, ακριβώς επειδή υπάρχουν πολλές διαφορές στον τρόπο παραγωγής σε διάφορες χώρες. Είναι η πρώτη φορά που είδα να καλλιεργείται αμπέλι όπως εδώ στη Σαντορίνη, όπου το φυτό έρπει στο έδαφος και είναι κάτι μοναδικό, εξαιρετικό. Νομίζω ότι τα κράτη-μέλη έχουν τα χρήματα –125 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο συνολικά– για να εφαρμόσουν τις πολιτικές που θα ήθελαν.
Από την άλλη νομίζω ότι ο τουρισμός μπορεί να βοηθήσει στην προώθηση του κρασιού. Έρχονται τόσο πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα κάθε χρόνο για διακοπές και πίνουν κρασί. Νομίζω ότι αυτός είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μάθουν ότι η Ελλάδα δεν παράγει μόνο Ρετσίνα και ότι υπάρχουν τόσα εξαιρετικά κρασιά στη χώρα σας ώστε στη συνέχεια να τα αναζητούν όταν ψωνίζουν στα καταστήματα.

– Ωστόσο, τα ελληνικά κρασιά είναι λίγο ακριβά και φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι καταναλωτές προτιμούν εισαγόμενα κρασιά από τρίτες χώρες όπως η Χιλή. Βρίσκετε γενικά τα ευρωπαϊκά κρασιά ακριβά, μη ανταγωνιστικά;

– Κατ’ αρχάς πρέπει να γνωρίζουμε ότι το κόστος παραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υψηλότερο απ’ ό,τι στη Νότιο Αφρική, στη Νότιο Αμερική ή τη Χιλή. Γι’ αυτό πρέπει να προωθήσουμε τα κρασιά μας με αιχμή την ποιότητα και την ιστορία που υπάρχει στην παραγωγή οίνου στην Ευρώπη. Και εδώ στη Σαντορίνη έχετε μεγάλο ιστορικό παρελθόν, το οποίο θα πρότεινα να χρησιμοποιηθεί ακόμα πιο επιθετικά στο θέμα της προβολής των κρασιών.

– Πιστεύετε, λοιπόν, ότι πρέπει να επενδύσουμε στο θέμα της ποιότητας και όχι της τιμής;

– Όσον αφορά την τιμή θα είμαστε πάντα πιο ακριβοί εξαιτίας του κόστους παραγωγής που είναι αυξημένο στην Ευρώπη σε σχέση με τις άλλες χώρες. Πρέπει λοιπόν να βρούμε μια διαφορετική αξία να προβάλλουμε για το κρασί μας. Όταν ανακαλώ τις δικές μου εμπειρίες σε σχέση με το κρασί, σκέφτομαι ότι όταν κανείς είναι νέος ψωνίζει φθηνό κρασί γιατί βέβαια δεν έχει χρήματα. Όσο τα χρόνια περνούν και η οικονομική σου κατάσταση βελτιώνεται (συνήθως…) και δοκιμάζεις περισσότερα κρασιά, η γεύση σου γίνεται πιο εκλεπτυσμένη και αναζητάς κάτι άλλο. Πιστεύω ότι σε όλο τον κόσμο υπάρχουν καταναλωτές που αναζητούν και άλλα πράγματα εκτός από τη χαμηλή τιμή όταν αγοράζουν ένα κρασί.

– Με τη μεταρρύθμιση της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς του Οίνου –τα μέτρα με τα οποία η Ε.Ε. στηρίζει, καθορίζει και προσπαθεί να ελέγξει την αγορά του προϊόντος– ποιος είναι ο στόχος που επιδιώκεται να επιτευχθεί; Ποια αποτελέσματα περιμένετε;

– Ο πρώτος στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών κρασιών. Γιατί βλέπουμε ότι οι εισαγωγές αυξάνονται, η ευρωπαϊκή παραγωγή επίσης αυξάνεται, ενώ την ίδια στιγμή η κατανάλωση μειώνεται. Γι’ αυτό προτείναμε το μέτρο της εκρίζωσης, ώστε οι παραγωγοί που βρίσκονται κοντά στην ηλικία της συνταξιοδότησης να μπορούν να αποσυρθούν με αξιοπρέπεια, λαμβάνοντας κάποια χρήματα. Και τελικά αυτό το μέτρο είναι πολύ δημοφιλές.

– Ουσιαστικά, όμως, αυτό το μέτρο δεν πλήττει τους παραδοσιακούς αμπελώνες;

– Αν οι παραδοσιακοί παραγωγοί κρασιού δεν μπορούν να βγάλουν χρήματα από τη δουλειά τους, θα φύγουν έτσι και αλλιώς.

– Όσον αφορά τα γενετικώς τροποποιημένα προϊόντα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμφανίζεται θετική. Γνωρίζετε όμως ότι υπάρχει αντίθεση από τους περισσότερους Ευρωπαίους καταναλωτές.

– Το γνωρίζω αν και νομίζω ότι οι πολιτικοί στα κράτη-μέλη συχνά δεν λένε την αλήθεια σε αυτό το θέμα. Γιατί το 98% της σόγιας που εισάγουμε για τη διατροφή των ζώων από τις ΗΠΑ είναι γενετικώς τροποποιημένη. Άρα τρώμε γενετικώς τροποποιημένα. Όμως πρόκειται για ποικιλίες που έχουν ελεγχθεί και εγκριθεί. Αν επίσης σταματήσουμε να εισάγουμε από τις ΗΠΑ θα χρειαστεί να κάνουμε εισαγωγές από άλλες χώρες όπου ενδεχομένως υπάρχουν γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες και μάλιστα μη εγκεκριμένες.

– Πάντως, όσον αφορά την καλλιέργεια ένα θέμα είναι αν χρειαζόμαστε γενετικώς τροποποιημένους σπόρους. Στην Ελλάδα που ο κλήρος είναι μικρός είναι δύσκολο να συνυπάρξουν γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες και βιολογικά...

– Το θέμα της καλλιέργειας είναι διαφορετικό. Καταλαβαίνω ότι στην Ελλάδα οι συνθήκες είναι ειδικές. Στην Αφρική, για παράδειγμα, η καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων ποικιλιών που αντέχουν στην ξηρασία θα βοηθήσει στην εξάλειψη της πείνας. Και είναι πολύ σημαντικό πέρα από τη βοήθεια που δίνουμε, να μπορέσουν αυτοί οι άνθρωποι να θρέψουν μόνοι τον εαυτό τους.

– Στα ελληνικά νησιά, όπως και στη Σαντορίνη, υπάρχει το πρόβλημα της ανοικοδόμησης. Ακριβώς επειδή η γη έχει αποκτήσει μεγάλη υπεραξία, πολλοί είναι εκείνοι που προτιμούν να χτίσουν σπίτια ή ξενοδοχεία αντί να διατηρήσουν ένα παραδοσιακό αμπελώνα που δεν θα τους αποδώσει οικονομικά.

– Αυτό είναι θέμα πολιτικής και νομοθεσίας. Αρκεί να υπάρξει νομοθεσία που να καθορίζει ότι εδώ μπορείς να χτίσεις και εδώ δεν μπορείς. Στη Δανία για παράδειγμα, δεν υπάρχει περίπτωση να χτίσει κάποιος σε μέρη που απαγορεύεται.

– Εδώ στην Ελλάδα πολλές φορές γίνονται παρανομίες όσον αφορά τις οικοδομές γιατί εμπλέκονται πολλοί αρμόδιοι και έπειτα η μία υπηρεσία ρίχνει την ευθύνη στην άλλη, το ένα υπουργείο στο άλλο.

– Μα όλοι δεν ανήκουν στο ίδιο κράτος, δεν εφαρμόζουν τους ίδιους νόμους;

Συνέντευξη στην Τάνια Γεωργιοπούλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 19/7/2009