Για έναν νέο πατριωτισμό

Πήγαινα στην έκτη δημοτικού ή πρώτη γυμνασίου, όταν έτυχε να δω
μία ταινία από την οποία συγκράτησα μία και μόνο σκηνή:

Δύο άντρες συζητούν σε ένα στρατιωτικό νεκροταφείο ατενίζοντας τις
ατέλειωτες σειρές πανομοιότυπων λευκών σταυρών. Στην κουβέντα
αυτή ο ένας κάνει λόγο για μάταιη σπατάλη ανθρώπινων ζωών.

Ο άλλος αντιδρά λέγοντας ότι όλοι αυτοί πέθαναν για την πατρίδα. Και
ο συνομιλητής του του απαντά: «Θα ήταν καλύτερα να ζούσαν για
την πατρίδα».

Στο δωδεκάχρονο μυαλό μου έκανε μεγάλη εντύπωση αυτή η κατά
τα άλλα απλή και λογική σκέψη. Είπα: «Κοίτα να δεις, καλά λέει!».
Ήμουν τόσο επηρεασμένος από τα διδάγματα του σχολείου, όπου
μαθαίναμε ότι ο θάνατος για την πατρίδα είναι το ύψιστο καθήκον
ενός Έλληνα, ώστε ποτέ δεν σκέφτηκα το αυτονόητο: ότι κάποιος
μπορεί να προσφέρει περισσότερα στην πατρίδα του ως ζωντανός
παρά ως νεκρός. Αυτό είναι κάτι στο οποίο δεν επιμένει τόσο πολύ
το σχολείο.


Είναι ασφαλώς σημαντικό να μαθαίνει ένας μαθητής ότι πολλές φορές χρειάζονται θυσίες για την ελευθερία, ακόμη και η μέγιστη θυσία, αυτή της ζωής. Είναι καλό να διδάσκεται, μέσα από το παράδειγμα των προγόνων, ότι ίσως κάποτε χρειαστεί να ριψοκινδυνέψει τη ζωή του για την πατρίδα και να είναι έτοιμος για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Όμως, εκτός από αυτό, μήπως κάποτε πρέπει να διδαχθεί ότι, μέχρι να έρθει εκείνη η ώρα (που ευτυχώς μπορεί και να μην έρθει), πρέπει να ωφελήσει
την πατρίδα ΚΑΙ με τη ζωή του;


Η μέχρι σήμερα εκπαιδευτική πρακτική είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία Ελλήνων που δακρύζουν όταν ακούν τον εθνικό ύμνο, συγκινούνται όταν βλέπουν τη σημαία να κυματίζει, φουσκώνουν όταν βλέπουν στρατιωτική παρέλαση, δηλώνουν έτοιμοι να πάρουν τα όπλα και να πάνε στην πρώτη γραμμή αν χρειαστεί, αλλά παράλληλα κατακλέβουν την εφορία (δηλαδή τους συμπολίτες τους), αδειάζουν τα σκουπίδια τους όπου βρουν, μπαζώνουν τα ρέματα, χτίζουν αυθαίρετα στο δάσος,
βάζουν μέσο για να μπουν στο δημόσιο, λαδώνουν για να εξυπηρετηθούν, λαδώνονται για να εξυπηρετήσουν, φροντίζουν όσο μπορούν να λουφάρουν στην εργασία τους κλπ.


Σε τι ωφελεί την πατρίδα αυτός που δηλώνει έτοιμος να πάρει την Πόλη και την Αγιά Σοφιά, αλλά εν τω μεταξύ βάζει το προσωπικό του συμφέρον πάνω από όλους τους συμπολίτες του (δηλαδή πάνω από την Ελλάδα);


Ποιος είναι ο πατριώτης; Αυτός που ονειρεύεται να μπουκάρει στα Σκόπια ή αυτός που, κόντρα στον ωχαδερφισμό, κοιτάζει να κάνει τη δουλειά του όσο πιο σωστά μπορεί (είτε είναι δικαστής είτε οδοκαθαριστής) ακόμη κι αν δεν έχει να κερδίσει τίποτα περισσότερο από το χαρακτηρισμό του «μαλάκα»;


Το σχολείο μαθαίνει εξ απαλών ονύχων στους Έλληνες να πεθαίνουν για την Ελλάδα. Απομένει να τους μάθει κάποτε να ζούν για την Ελλάδα (ρε γαμώτο).


http://www.philology.gr/blog/?p=122 1/4__