του Γιάνη Βαρουφάκη
Κάποια στιγμή θα την έγραφα την ιστορία. Αρκετοί με έχετε ρωτήσει γιατί στο μίνι βιογραφικό μου λέω ότι θεωρώ κατόρθωμά μου πως το 2006 η Αυστραλιανή κυβέρνηση πέρασε ειδική τροπολογία από την Ομοσπονδιακή Βουλή ώστε να εξαναγκαστεί το κρατικό ραδιόφωνο να καταργήσει εβδομαδιαία μου εκπομπή.
Ο τρόπος με τον οποίο σταμάτησε απότομα το βίντεο των ακτιβιστών την στιγμή της επίθεσης των κομάντο στα ανοικτά της Γάζας, με ώθησε να πω την ιστορία αυτή μια ώρα αρχύτερα. Θα καταλάβετε αμέσως γιατί.
Στην Αυστραλία πήγα το 1988, από την Αγγλία όπου ζούσα ως τότε। Το 1989 το κρατικό ραδιόφωνο SBS με προσκάλεσε να παρουσιάζω ένα δεκάλεπτο μονόλογο κάθε βδομάδα. Μου άρεσε η ιδέα και ξεκίνησα. Για την ακρίβεια αντέγραψα το στυλ εκπομπής και παρουσίασης του Alastair Cook, που για τριάντα χρόνια μετέδιδε για το ραδιόφωνο του BBC, από την Ουάσινγκτον, ένα δεκάλεπτο την εβδομάδα το οποίο ονόμαζε Letter from America (και το οποίο άκουγα ανελλιπώς).
Κάποια στιγμή θα την έγραφα την ιστορία. Αρκετοί με έχετε ρωτήσει γιατί στο μίνι βιογραφικό μου λέω ότι θεωρώ κατόρθωμά μου πως το 2006 η Αυστραλιανή κυβέρνηση πέρασε ειδική τροπολογία από την Ομοσπονδιακή Βουλή ώστε να εξαναγκαστεί το κρατικό ραδιόφωνο να καταργήσει εβδομαδιαία μου εκπομπή.
Ο τρόπος με τον οποίο σταμάτησε απότομα το βίντεο των ακτιβιστών την στιγμή της επίθεσης των κομάντο στα ανοικτά της Γάζας, με ώθησε να πω την ιστορία αυτή μια ώρα αρχύτερα. Θα καταλάβετε αμέσως γιατί.
Στην Αυστραλία πήγα το 1988, από την Αγγλία όπου ζούσα ως τότε। Το 1989 το κρατικό ραδιόφωνο SBS με προσκάλεσε να παρουσιάζω ένα δεκάλεπτο μονόλογο κάθε βδομάδα. Μου άρεσε η ιδέα και ξεκίνησα. Για την ακρίβεια αντέγραψα το στυλ εκπομπής και παρουσίασης του Alastair Cook, που για τριάντα χρόνια μετέδιδε για το ραδιόφωνο του BBC, από την Ουάσινγκτον, ένα δεκάλεπτο την εβδομάδα το οποίο ονόμαζε Letter from America (και το οποίο άκουγα ανελλιπώς).
Το δικό μου βδομαδιάτικο δεκάλεπτο δεν κράτησε τριάντα χρόνια. Κράτησε «μόνο» δέκα επτά. Αυτές όμως οι 816 εκπομπές, επί παντός του επιστητού, ήταν το μοναδικό «ημερολόγιο» που έχω κρατήσει ποτέ.
Έγινε μέρος της καθημερινότητάς μου, αλλάζοντάς την, απαιτώντας μία ειδική μορφή πειθαρχίας για να μεταδίδω την εκπομπή κάθε εβδομάδα ακόμα και τηλεφωνικά από κάποιο χωράφι της Ταϋλάνδης, από κάποια βουνοκορφή στην Κρήτη (όπου είχε εξαιρετικό σήμα), από ένα απομονωμένο κόκκινο τηλεφωνικό θάλαμο δίπλα σε παραλία της Βόρειας Σκοτίας, και βέβαια από το σπίτι και το γραφείο μου σε πιο κανονικές στιγμές.
Ακόμα κι όταν επέστρεψα στην Ελλάδα (το 2000), η εκπομπή συνεχίστηκε. Προς το τέλος, είχε αρχίσει να με κουράζει. Σκεφτόμουν να σταματήσω αλλά η όλη διαδικασία είχε αποκτήσει μια δυναμική που δύσκολα θα διέκοπτα. Όμως, τα πράγματα ήρθαν έτσι που δεν χρειάστηκε να την διακόψω. Αν ήταν να σκαρφιστώ μόνος μου «ηρωικότερη» έξοδο θα μου ήταν αδύνατον να φανταστώ κάτι ανάλογο αυτού που συνέβη.
Για χρόνια, το δεκάλεπτό μου προκαλούσε κάποιους. Ιδίως υπερπατριώτες Έλληνες της Αυστραλίας. Οι θέσεις μου το 1991 για το Μακεδονικό είχαν εξοργίσει ορισμένους τόσο που αναγκάστηκα να αλλάξω τηλεφωνική γραμμή (για να σταματήσουν οι μεταμεσονύκτιες απειλές).
Ένα βράδυ μάλιστα κάποιοι «Μακεδονομάχοι» της νύχτας επιτέθηκαν στην εξώπορτά μου με αρκετά λίτρα γουρουνίσιου αίματος. (Την προέλευση του κόκκινου υγρού μου την εξήγησαν με γκραφίτι στο καπό του αυτοκινήτου μου.) Είδα και έπαθα να εξηγήσω στους Αυστραλούς αστυνομικούς τι είχε συμβεί.
Χρόνια μετά, το 2004, μία εκπομπή μου με θέμα το Σχέδιο Ανάν εξόργισε ελληνοκύπριο δικηγόρο της Μελβούρνης τόσο που ξεκίνησε δικαστική δίωξη εναντίον του σταθμού - δίωξη η οποία, βέβαια, απέτυχε. Ο εν λόγω δικηγόρος όμως φαίνεται ότι δεν το έβαλε κάτω. Μαγνητοφωνούσε την εκπομπή μου, την ανέλυε και περίμενε την ευκαιρία.
Την ευκαιρία του την έδωσε ένα δεκάλεπτο με θέμα το Τείχος του Αίσχους που έχτιζε τότε ο Σαρόν στην Παλαιστίνη. Σε κάθε εκπομπή μου επέλεγα την κάθε λέξη με περισσή προσοχή καθώς ήξερα ότι είχε ενοχλήσει πολλούς που με περίμεναν στην γωνία.
Ο ίδιος ο κρατικός σταθμός είχε θέσει στην διάθεσή μου δικηγόρο του για να ελέγχει τα λόγια μου πριν την αναμετάδοση κάθε δεκάλεπτου. Η επίμαχη εκπομπή βασίστηκε σε αποσπάσματα Ισραηλινών εφημερίδων, χωρίς την παραμικρή δική μου προσθήκη. Η καταδίκη του Τείχους δεν χρειαζόταν δικά μου σχόλια. Προέκυπτε από τα λεγόμενα των Ισραηλινών δημοσιογράφων και σχολιαστών σε εφημερίδες μαζικής κυκλοφορίας, όπως η Ha'aretz.
Ο κύπριος δικηγόρος θεώρησε ότι αυτή η εκπομπή θα ήταν μια καλή ευκαιρία να ενώσει τις δυνάμεις του με το Ισραηλινό λόμπυ της Αυστραλίας. Όπερ και έπραξε. Σε μερικές μέρες, όπως μου είπε ο διευθυντής του προγράμματος, εκπρόσωπος των μυστικών υπηρεσιών της Αυστραλίας (της ASIO, που είναι η αντίστοιχη ΚΥΠ ή CIA) επισκέφτηκε τον Πρόεδρο του SBS θέτοντας υπ' όψιν του αίτημα της Ισραηλινής Μοσάντ, αλλά και της δικής του «υπηρεσίας», για εξαίρεσή μου ως αντι-σημίτη και ως εν δυνάμει υποκινητή τρομοκρατικών ενεργειών!
Εκείνος υποσχέθηκε να ερευνήσει το θέμα. Έτσι ξεκίνησε συντεταγμένη διοικητική εξέταση με δικηγόρους, διευθυντές προγραμμάτων, δημοσιογράφους άλλων καναλιών, εκπροσώπους οργανώσεων κλπ. Το πόρισμα που βγήκε έκρινε ότι η εκπομπή μου ήταν απόλυτα θεμιτή, ότι δεν περιείχε ούτε ψήγμα αντισημιτισμού, ότι δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να μεταφέρει απόψεις και προβληματισμούς που διακινούνταν εντός του Ισραήλ από καταξιωμένους Ισραηλινούς σχολιαστές και δημοσιογράφους κλπ. Το δια ταύτα του πορίσματος ήταν απλό: Δεν υπήρχε λόγος διακοπής της εκπομπής αλλά ούτε και έκδοσης συστάσεων προς τον υποφαινόμενο.
Έτσι, συνέχισα. Μέχρι που μερικούς μήνες μετά έμαθα ότι, σε ανύποπτο χρόνο, σχεδόν μες την νύχτα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του κ. Howard (που μαζί με τους αξιότιμους Bush και Blair είχαν φέρει δυο χρόνια πριν την δημοκρατία στο Ιράκ) πέρασε τροπολογία σε κάποιο νόμο περί ΜΜΕ με την οποία απαγορεύτηκε σε κάθε σταθμό (κρατικό και ιδιωτικό) η απασχόληση σχολιαστή σε εβδομαδιαία βάση (παρά μόνο αν έχει σύμβαση πλήρους ή μερικής απασχόλησης - κάτι που ως μόνιμος κάτοικος, πλέον, Ελλάδας δεν μπορούσα να έχω).
Έτσι, για να μην νομίζετε ότι οι φωτογραφικές διατάξεις και τροπολογίες είναι ελληνική πατέντα. Αν ζούσε ακόμα ο Alastair Cook του οποίου η εκπομπή αναμεταδίδονταν και στην Αυστραλία, θα είχε «κοπεί» κι αυτός. Όμως, εκείνος είχε μόλις αποδημήσει πλήρης ημερών και έτσι ο μοναδικός που πιάστηκε στα δίχτυα της τροπολογίας ήμουν εγώ.
Έτσι έκλεισε ο κύκλος των τακτικών άτακτων εκπομπών μου στο Αυστραλιανό ραδιόφωνο. Με τον πιο τιμητικό, για μένα, τρόπο, ο οποίος, μάλιστα, μου έδωσε και το τέλειο άλλοθι να σταματήσω χωρίς να έχω λιποτακτήσει.
Πέραν του προσωπικού, θεωρώ διαφωτιστικό το επεισοδιάκι εκείνο। Όταν συνειδητοποιεί κανείς πως ένας τόσο εντυπωσιακός μηχανισμός (λόμπυ, μυστικές υπηρεσίες, ειδικό νομοθέτημα στην Ομοσπονδιακή Βουλή των Αντιπροσώπων) κινητοποιήθηκε για να σιγήσει μια φωνή που ελάχιστο πρόβλημα αποτελούσε στο Ισραήλ, είναι ίσως πιο εύκολο να κατανοήσει αυτά που έγιναν στα ανοικτά της Γάζας.
Έγινε μέρος της καθημερινότητάς μου, αλλάζοντάς την, απαιτώντας μία ειδική μορφή πειθαρχίας για να μεταδίδω την εκπομπή κάθε εβδομάδα ακόμα και τηλεφωνικά από κάποιο χωράφι της Ταϋλάνδης, από κάποια βουνοκορφή στην Κρήτη (όπου είχε εξαιρετικό σήμα), από ένα απομονωμένο κόκκινο τηλεφωνικό θάλαμο δίπλα σε παραλία της Βόρειας Σκοτίας, και βέβαια από το σπίτι και το γραφείο μου σε πιο κανονικές στιγμές.
Ακόμα κι όταν επέστρεψα στην Ελλάδα (το 2000), η εκπομπή συνεχίστηκε. Προς το τέλος, είχε αρχίσει να με κουράζει. Σκεφτόμουν να σταματήσω αλλά η όλη διαδικασία είχε αποκτήσει μια δυναμική που δύσκολα θα διέκοπτα. Όμως, τα πράγματα ήρθαν έτσι που δεν χρειάστηκε να την διακόψω. Αν ήταν να σκαρφιστώ μόνος μου «ηρωικότερη» έξοδο θα μου ήταν αδύνατον να φανταστώ κάτι ανάλογο αυτού που συνέβη.
Για χρόνια, το δεκάλεπτό μου προκαλούσε κάποιους. Ιδίως υπερπατριώτες Έλληνες της Αυστραλίας. Οι θέσεις μου το 1991 για το Μακεδονικό είχαν εξοργίσει ορισμένους τόσο που αναγκάστηκα να αλλάξω τηλεφωνική γραμμή (για να σταματήσουν οι μεταμεσονύκτιες απειλές).
Ένα βράδυ μάλιστα κάποιοι «Μακεδονομάχοι» της νύχτας επιτέθηκαν στην εξώπορτά μου με αρκετά λίτρα γουρουνίσιου αίματος. (Την προέλευση του κόκκινου υγρού μου την εξήγησαν με γκραφίτι στο καπό του αυτοκινήτου μου.) Είδα και έπαθα να εξηγήσω στους Αυστραλούς αστυνομικούς τι είχε συμβεί.
Χρόνια μετά, το 2004, μία εκπομπή μου με θέμα το Σχέδιο Ανάν εξόργισε ελληνοκύπριο δικηγόρο της Μελβούρνης τόσο που ξεκίνησε δικαστική δίωξη εναντίον του σταθμού - δίωξη η οποία, βέβαια, απέτυχε. Ο εν λόγω δικηγόρος όμως φαίνεται ότι δεν το έβαλε κάτω. Μαγνητοφωνούσε την εκπομπή μου, την ανέλυε και περίμενε την ευκαιρία.
Την ευκαιρία του την έδωσε ένα δεκάλεπτο με θέμα το Τείχος του Αίσχους που έχτιζε τότε ο Σαρόν στην Παλαιστίνη. Σε κάθε εκπομπή μου επέλεγα την κάθε λέξη με περισσή προσοχή καθώς ήξερα ότι είχε ενοχλήσει πολλούς που με περίμεναν στην γωνία.
Ο ίδιος ο κρατικός σταθμός είχε θέσει στην διάθεσή μου δικηγόρο του για να ελέγχει τα λόγια μου πριν την αναμετάδοση κάθε δεκάλεπτου. Η επίμαχη εκπομπή βασίστηκε σε αποσπάσματα Ισραηλινών εφημερίδων, χωρίς την παραμικρή δική μου προσθήκη. Η καταδίκη του Τείχους δεν χρειαζόταν δικά μου σχόλια. Προέκυπτε από τα λεγόμενα των Ισραηλινών δημοσιογράφων και σχολιαστών σε εφημερίδες μαζικής κυκλοφορίας, όπως η Ha'aretz.
Ο κύπριος δικηγόρος θεώρησε ότι αυτή η εκπομπή θα ήταν μια καλή ευκαιρία να ενώσει τις δυνάμεις του με το Ισραηλινό λόμπυ της Αυστραλίας. Όπερ και έπραξε. Σε μερικές μέρες, όπως μου είπε ο διευθυντής του προγράμματος, εκπρόσωπος των μυστικών υπηρεσιών της Αυστραλίας (της ASIO, που είναι η αντίστοιχη ΚΥΠ ή CIA) επισκέφτηκε τον Πρόεδρο του SBS θέτοντας υπ' όψιν του αίτημα της Ισραηλινής Μοσάντ, αλλά και της δικής του «υπηρεσίας», για εξαίρεσή μου ως αντι-σημίτη και ως εν δυνάμει υποκινητή τρομοκρατικών ενεργειών!
Εκείνος υποσχέθηκε να ερευνήσει το θέμα. Έτσι ξεκίνησε συντεταγμένη διοικητική εξέταση με δικηγόρους, διευθυντές προγραμμάτων, δημοσιογράφους άλλων καναλιών, εκπροσώπους οργανώσεων κλπ. Το πόρισμα που βγήκε έκρινε ότι η εκπομπή μου ήταν απόλυτα θεμιτή, ότι δεν περιείχε ούτε ψήγμα αντισημιτισμού, ότι δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να μεταφέρει απόψεις και προβληματισμούς που διακινούνταν εντός του Ισραήλ από καταξιωμένους Ισραηλινούς σχολιαστές και δημοσιογράφους κλπ. Το δια ταύτα του πορίσματος ήταν απλό: Δεν υπήρχε λόγος διακοπής της εκπομπής αλλά ούτε και έκδοσης συστάσεων προς τον υποφαινόμενο.
Έτσι, συνέχισα. Μέχρι που μερικούς μήνες μετά έμαθα ότι, σε ανύποπτο χρόνο, σχεδόν μες την νύχτα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του κ. Howard (που μαζί με τους αξιότιμους Bush και Blair είχαν φέρει δυο χρόνια πριν την δημοκρατία στο Ιράκ) πέρασε τροπολογία σε κάποιο νόμο περί ΜΜΕ με την οποία απαγορεύτηκε σε κάθε σταθμό (κρατικό και ιδιωτικό) η απασχόληση σχολιαστή σε εβδομαδιαία βάση (παρά μόνο αν έχει σύμβαση πλήρους ή μερικής απασχόλησης - κάτι που ως μόνιμος κάτοικος, πλέον, Ελλάδας δεν μπορούσα να έχω).
Έτσι, για να μην νομίζετε ότι οι φωτογραφικές διατάξεις και τροπολογίες είναι ελληνική πατέντα. Αν ζούσε ακόμα ο Alastair Cook του οποίου η εκπομπή αναμεταδίδονταν και στην Αυστραλία, θα είχε «κοπεί» κι αυτός. Όμως, εκείνος είχε μόλις αποδημήσει πλήρης ημερών και έτσι ο μοναδικός που πιάστηκε στα δίχτυα της τροπολογίας ήμουν εγώ.
Έτσι έκλεισε ο κύκλος των τακτικών άτακτων εκπομπών μου στο Αυστραλιανό ραδιόφωνο. Με τον πιο τιμητικό, για μένα, τρόπο, ο οποίος, μάλιστα, μου έδωσε και το τέλειο άλλοθι να σταματήσω χωρίς να έχω λιποτακτήσει.
Πέραν του προσωπικού, θεωρώ διαφωτιστικό το επεισοδιάκι εκείνο। Όταν συνειδητοποιεί κανείς πως ένας τόσο εντυπωσιακός μηχανισμός (λόμπυ, μυστικές υπηρεσίες, ειδικό νομοθέτημα στην Ομοσπονδιακή Βουλή των Αντιπροσώπων) κινητοποιήθηκε για να σιγήσει μια φωνή που ελάχιστο πρόβλημα αποτελούσε στο Ισραήλ, είναι ίσως πιο εύκολο να κατανοήσει αυτά που έγιναν στα ανοικτά της Γάζας.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου