Η ΚΡΙΣΗ ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΩΡΑ

Στον φαντασμαγορικό...

... κόσμο των υπευθύνων για την οικονομία και των αναλυτών της, ο Γάλλος συγγραφέας Ερβέ Κεμπφ ανακάλυψε ένα τοτέμ που προκαλεί ανατριχίλες, πότε από τρόμο και πότε από ενθουσιασμό:

το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Πέφτει 2%; Καταστροφή! Ανεβαίνει έστω και 0,3%; Έρχεται η ανάκαμψη!
Και η έμμονη ιδέα όσων προσκυνούν αυτό το τοτέμ είναι να ξαναπιάσει το 2%, το 3% και το 4% των «παλιών καλών καιρών», για να ξαναγίνει επιτέλους η ζωή ωραία.

Ο Ερβέ Κεμπφ...
... δεν αστειεύεται. Οι διαπιστώσεις του επιβεβαιώνονται από καθημερινά δημοσιεύματα και αναλύσεις των μεγαλύτερων εφημερίδων του κόσμου. Η οικονομική κρίση του 2008-2009 «έσκασε» μαζί με τη φούσκα που είχε δημιουργήσει η υπερχρέωση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Ύστερα τα κομμάτια αυτού του συστήματος συμμαζεύτηκαν με μια άμεση και μαζική παρέμβαση των κρατικών αρχών. Για να μη βυθιστεί η οικονομία, τα κράτη άνοιξαν τα ταμεία τους κι άρχισαν να ξοδεύουν περισσότερα από όσα είχαν διαθέσιμα.


Το χρέος τους, που ήταν ήδη υψηλό πριν από την κρίση, αυξήθηκε κι άλλο. Όμως, η ανάπτυξη δεν μπορεί να διατηρείται συνεχώς ζωντανή με τεχνητά μέσα. Γιατί υπάρχουν όρια στα χρέη. Όπως υπάρχουν και σε πολλά άλλα πράγματα, εξηγεί ο Ερβέ Κεμπφ στην εφημερίδα «Λε Μοντ».


Και πρώτα από όλα...

... στην ενέργεια. Η αύξηση του ΑΕΠ εξαρτάται από τις χαμηλές τιμές της. Οι τιμές των ορυκτών καυσίμων είναι ήδη υψηλές. Κι όταν έρθει η ανάκαμψη, η ζήτηση του πετρελαίου θα αυξηθεί μαζί με την τιμή του, κάτι που θα παγώσει κάθε ανοδική τάση του ΑΕΠ.

Άλλο ένα σοβαρό εμπόδιο που ορθώνεται μπροστά μας είναι η κλιματική αλλαγή. Είναι επιτακτική ανάγκη να μειωθούν οι εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οι πλούσιες χώρες, ακόμη και οι ΗΠΑ, διαβεβαιώνουν ότι είναι διατεθειμένες να τις περιορίσουν κατά 80% έως το 2050.

Αυτό σημαίνει ετήσια μείωση 3%, από την οποία σήμερα απέχουν πολύ. Μια τέτοια μείωση στην κατανάλωση ενέργειας θα μετασχηματίσει το οικονομικό σύστημα, αλλά όχι προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης. Η Κίνα, ας πούμε, θα πρέπει να ξεχάσει τους «παλιούς καλούς» ρυθμούς ανάπτυξης του 10%. Το τρίτο όριο είναι η γεωργία. Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι πέφτουν κάθε βράδυ για ύπνο νηστικοί. Με τη συνεχή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και την επιτακτική ανάγκη να προστατευτεί το περιβάλλον, γράφει ο Ερβέ Κεμπφ, η γεωργία ξαναγίνεται κεντρικό ζήτημα. Οι επενδύσεις πρέπει να γίνουν εκεί και όχι στη διατήρηση του βιοτικού επιπέδου των πλούσιων χωρών. Ας μη μιλάμε...


... λοιπόν για «διέξοδο από την κρίση». Η κρίση αρχίζει τώρα. Και δεν πρόκειται απλώς για κρίση, αλλά για έναν μεγάλο μετασχηματισμό. Μπορεί να μας οδηγήσει σε μια κοινωνία που θα είναι προσαρμοσμένη στα όρια που θέτει η βιόσφαιρα στους ανθρώπους. Ή να μας σπρώξει στην καταστροφή, αν μείνουμε παγιδευμένοι στην έμμονη ιδέα της συνεχούς αύξησης του ΑΕΠ...

Tου ΡΟΥΣΣΟΥ ΒΡΑΝΑ, ΤΑ ΝΕΑ, 17 Οκτωβρίου 2009